Bernoulli, Johann I an Wolff, Christian (1724.06.30)

Aus Bernoulli Wiki
Zur Navigation springen Zur Suche springen


Briefseite   Briefseite   Briefseite   Briefseite  


Kurzinformationen zum Brief       mehr ...
Autor Bernoulli, Johann I, 1667-1748
Empfänger Wolff, Christian, 1679-1754
Ort Basel
Datum 1724.06.30
Briefwechsel Bernoulli, Johann I (1667-1748)
Signatur Basel UB, Handschriften. SIGN: L Ia 671, Nr.17
Fussnote Datum von 29. in 30. Juni korrigiert. Im PS autographer Zusatz



File icon.gif Viro Celeberrimo atque ampliss.

Christiano Wolffio

S. P. D.

Joh. Bernoulli

Ambas Tuas ad me eodem mense datas epistolas[1] recte accepi: gratias habeo pro transmisso Scripto Buddeano notis Tuis illustrato.[2] Non sine dolore et indignatione legere potui hujus Viri dolosum scribendi modum, quo Philosophiam Tuam conatus est reddere odiosam, sed ipsum prout meruit defricuisti ejusque technas et dolos optime in apricum produxisti. Reliqua Tua apologetica[3] qua ex nundinis Lips. ad me mitti jussisti, nondum obtinui, etiamsi Mercatores nostri jam ab aliquo tempore inde redierint, et aliquis eorum mihi attulerit fasciculum Act. Lips. cum Litteris a Cl. Menkenio. Quae Cl. Bulffing. Te volente ad me miserat de Fatis Tuis ea utique communicavi cum Cl. Scheuchzero[4] Tui ac mei amicissimo qui me aliquoties compellaverat ut si quid de Fortuna Tua resciscerem id sibi inpertirer; quod vero postmodum ea publico exposuerit in Novell. Tigur.[5] haud dubie ex optima erga Te intentione, id certe me inscio factum fuit.[6] Interim ex voto Tuo sicuti praescripsit Bulffing. jam est allata medela in iisdem Novell. sub N.o VI[7] quas forsan jam vidisti aut proxime visurus es ita ut non opus sit ea quae ad vos spectant huc transcribere. File icon.gif Doleo ad Te non pervenisse meas Litteras 11 Martii datas;[8] Commodum accidit, ut earum apographum mihi manserit, quod ergo his adjungo,[9] ut labore sublever ea repetendi quae ad anteriores Tuas responsi loco scribebam. Videbis quas ob rationes nollem ego Tibi suadere ut vocationem Russicam amplectaris: fortassis non male ageres si amicum quendam, cujus res ferrent in Russiam migrare, Tui loco commendares Russis. Si caelebs essem minusque provectae aetatis, quemlibet locum ingratae Patriae praeferrem. Intellexi nuper ex litteris Cl. Nebelii[10] mei ante aliquot annos discipuli,[11] ipsum obtinuisse apud Herbornenses Cathedram Physico-Math. atque Te videndi copiam habuisse cum esset Marpurgi: laetor equidem videns jam aliquot Discipulorum meorum admotos esse Professionibus publicis, ubi cum laude docent quod a me didicerunt. Optarem vero ut a parte Filiorum meorum eadem laetitia mihi contingeret etsi natu maximus in Lycaeo Bern. ante sesquiannum Juris Professionem nactus cum lauto satis salario doceat cum applausu,[12] ea tamen ipsi tantum in sexennium fuit demandata; quare mallem eum videre in alia statione quae esset perpetua. Filius meus Secundus in Italia hoc tempore degit medicinae exercendae gratia, uterque ad rem Mathem. feliciss. pollet ingenio, sicuti patet ex quibusdam speciminibus editis,[13] sed junior praesertim natus esse videtur ad Mathesin; monstravit mihi quaedam a se inventa perfectioni calculorum nostrorum inservientia quae me certe in stuporem dedere File icon.gif ipsisque ut audio Geometris Italis fuere admirationi. Haec Tibi Vir Ampl. dicere volui, ut data occasione Filios meos commendare possis, si forte quod saepe contingit consuleres de Viro idoneo ad Professionem aliquam aliamve stationem honestam invitando. Ut enim verum fatear, mallem eos apud Exteros quam in Patria fortunam experiri. Quod superest Vale Vir inter paucos mihi aestimatiss. Fautor Honoratiss. et me quod soles amare perge.

Dabam Basil. a. d. 30. Junii 1724

P. S. Scire aveo num compariturus sit Buddaeus quem iterato ad Colloquium vel Disputat. Tecum ineundam provocasti, atque cui ne recusandi caussam habeat, obtulisti itineris sumtus. Non video, quomodo declinare possit certamen, nisi velit aperte demonstratum dare, se desperatam causam habere ex animo calumniandi ortam. Cum in eo essem ut complicarem has litteras, advolant aliae ex Italia a Filio meo juniore,[14] qui sibi litem fuisse nuntiat cum Mathematicis Italis circa res varii argumenti, se vero eos ad silentium ceu appareat redegisse, emisso in lucem tractatu[15] rationum suarum momenta et demonstrationes continente, quibus non habeant Itali quod respondeant. De caetero nonnullam propensionem testatur in Russiam, si vocaretur sub honestis conditionibus ad Academiam Petropolitanam tanquam membrum societatis. Quamvis aegre consentirem in hoc Filii propositum ob longi itineris difficultates et molestias, quia tamen eum non arcent multae ex rationibus quae Te aliosque jam in lautis stationibus constitutos a suscipiendo hoc itinere avocant, fortassis desiderio ejus non resisterem, si accesserit stipulatio, ipsi in suo arbitrio ac potestate fore redeundi ad Lares nostros quandocunque voluerit. Adjectas[16] ut cures ad Cl. Nebelium rogo.


Fussnoten

  1. Es handelt sich um die beiden vorangehenden Briefe Wolffs von 1724.05.08 und 1724.05.20.
  2. Wolff, Christian, Herrn D. Joh. Francisci Buddei S. S. Theol. P.P.O. zu Jena Bedencken über die Wolffianische Philosophie mit Anmerckungen erläutert ..., Franckfurt am Mayn (Andreae) 1724.
  3. Wolff, Christian, ... Sicheres Mittel wieder ungegründete Verleumdungen, wie denselbenam besten anzuhelffen, Halle im Magdeburgischen (Renger) 1723.
  4. Siehe den Brief von Johann I Bernoulli an Johann Jacob Scheuchzer von 1724.03.08.
  5. Biblophilo = [Breitinger, Johann Jacob (ed.)], Neue Zeitungen aus der Gelehrten Welt; Zur Beleuchtung der Historie der Gelehrsamkeit; gesammelt von Biblophilo, Zürich 1725.
  6. Johann Bernoulli hat den ihm von Bilfinger übermittelten Text Wolffs De fatis suis an Johann Jakob Scheuchzer nach Zürich gesandt, um diesen über Wolffs Situation zu informieren. Der Text wurde dann von Scheuchzer ohne Rücksprache mit Johann Bernoulli auszugsweise in den Bericht über Wolffs Schicksal in die Neue Zeitungen aus der gelehrten Welt, Nr. VI, Zürich 1725, pp. 2-9 eingerückt. Siehe den Brief von Johann Bernoulli an Bilfinger von 1724.05.23
  7. Bilfingers Hinweis, dass dies gegen seine Absicht geschah, ist als Avertissement abgedruckt in Biblophilo = [Breitinger, Johann Jacob] (ed.), Neue Zeitungen aus der Gelehrten Welt; Zur Beleuchtung der Historie der Gelehrsamkeit; gesammelt von Biblophilo, Zürich 1725, p. 96.
  8. Johann Bernoulli an Wolff von 1724.03.11.
  9. Offenbar handelt es sich bei dieser zusammen mit der Abfertigung nicht überlieferten Beilage um eine zweite Abschrift des Briefes von 1724.03.11. Die erste Version des Brieftexts ist in Basel erhalten.
  10. Ein Briefwechsel Johann Bernoullis mit seinem Schüler Wilhelm Bernhard Nebel (1699-17489 ist nicht erhalten. Zu Nebel siehe Matrikel Basel IV, Nr. 2741.
  11. Nebel verteidigte am 24. März 1719 die Disertation Bernoulli, Johann I (mit Nebel, Wilhelm Bernhard) Op. 112, Dissertatio Physica De Mercurio lucente in vacuo ....
  12. Nicolaus II Bernoulli war von März 1723 bis August 1725 Professor der Jurisprudenz an der Berner Akademie.
  13. Bis 1724 lagen folgende Publikationen der beiden Söhne Johann Bernoulllis vor: Bernoulli, Nicolaus II, Dissertatio inauguralis juridica de jure detractionis quam consensu Amplissimi et Magnifici jurisconsultorum ordinis in Universitate Patria pro summis in Utroque Jure Honoribus eet Provilegiss Doctoralibus rite capessendis publice examinandam offert ad d. 13. Septembris MDCCXV L. H. Q. S. Nicolaus Bernoulli, Joh. Fil. Basiliensis, Basileae (F. Lüdi) [1715]; Bernoulli, Nicolaus II, De trajectoriis, AE Junii 1718; Bernoulli, Nicolaus II, Enodatio alicuius Problematis a Hermanno propositi..., in: AE Junii 1720 und Responsio ad Taylori Querelas, in: AE Junii 1720; (zwei weitere Teile von Bernoulli, Nicolaus II); Bernoulli, Nicolaus II, Exercitatio geometrica de Trajectoriis, in: AE Supplementa, t. VII, 1721; Bernoulli, Nicolaus II, Animadversiones in ... J. Hermanni solutionem propriam... et communicatio Methodi Curvas inveniendi Algebraicas indefinite non quadrabiles..., in: AE Supplementa, t. VIII, 1724; Bernoulli, Daniel St.1, Dissertatio Inauguralis Physico-Medica De Respiratione, Quam Consensu & Auctoritate Gratiosissimi Medicorum Ordinis in Universitate Patria Pro Summis in Arte Medica Honoribus & Privilegiis Doctoralibus rite consequendis, Ad diem 2. Septembr. MDCCXXI L.H.Q.S. Publico Examini subjicit Daniel Bernoulli, Joh. Fil. Basil., o.O. [Basileae]: Typis Johannis Ludovici Brandmülleri, o.J. [1721] - Werke 1, pp.61-83; Bernoulli, Daniel St.2, Positiones Miscellaneae Medico-Anatomico-Botanicae, Quas favente Deo Jussu & Auctoritate Amplissimi Senatus Academici Pro vacante Professione Anatomico-Botanica Solenni Eruditorum Examini subjiciet in Auditorio Hyberno Horis Consuetis Daniel Bernoulli, Med.Cand. Ad diem 24. Octobr. MDCCXXI, Basileae: Typis Johannis Ludovici Brandmülleri, o.J. [1721] - Werke 1, pp.85-91; Bernoulli, Daniel St.3, Theses Logicae sistentes Methodum examinandi Syllogismorum validitatem, Quas una cum Annexis Corollariis Miscellaneis Auspice Deo consentiente Magnifico & Sapientissimo Ordine Philosophico pro vacante Cathedra Logica Cl. Competitorum Examini subjicit Daniel Bernoulli, A.L.M. & Med.Cand. Respondente Juvene florentissimo Friderico Zwingero, Cel. Poliatri Fil. in Auditorio Juridico A.D. 4. Febr. MDCCXXII Horis consuetis pomer., Basileae: Typis Johannis Ludovici Brandmülleri, o.J. [1722] - Werke 1, pp.257-264; Bernoulli, Daniel St. 4, Exercitationes quaedam mathematicae, Venetiis (D. Lovisa) 1724 - Werke 1, pp. 297-362; Bernoulli, Daniel St. 5, Notata in praecedens Schediasma Ill. Co. Jacobi Riccati, in: AE Suppl. Tom.VIII (1724), Sect. II, pp.73-75 - Werke 1, pp.272-274.
  14. Dieser Brief von Daniel Bernoulli ist nicht erhalten.
  15. Bernoulli, Daniel St. 4, Exercitationes quaedam mathematicae, Venetiis (D. Lovisa) 1724 - Werke 1, pp. 297-362.
  16. Diese Beilage an Wilhelm Berhard Nebel ist nicht erhalten.


Zurück zur gesamten Korrespondenz